Data Door, control your data
Welke data wordt er over ons verzameld? Wie ontvangt deze data? En gebeurt dat op een veilige manier? Vragen waarop we de antwoorden niet altijd hebben. Data Door is een eerste stap om de controle over data terug te geven aan de mens.
Onze veilige plek
Het huis, een plek waar technologie de afgelopen jaren een steeds grotere rol heeft gekregen. Er verschijnen steeds meer intelligente producten, waardoor huizen behulpzamer en meer gepersonaliseerd zijn. Tech bedrijven verzamelen op deze manier veel data. Er gaat in veel huizen nu al vrijwel continu data in en uit.
Welke data wordt er verzameld? Naar wie gaat het? Gebeurt dit op een veilige manier? Dit zijn vragen waar de gebruiker meestal geen antwoord op weet. Luistert Google Home echt de hele dag mee? Weet de Nest thermostaat wanneer er iemand thuis is? Maakt de iRobot Roomba een plattegrond van het huis? Dit samen vertelt veel over 1 persoon. Ik ben van mening dat een thuis een plek zou moeten zijn waar je je geen zorgen hoeft te maken over deze dingen, maar je gewoon veilig en vrij kan zijn en kan doen wat je wil. Daarom wil ik als ontwerper een stap zetten in het proces om de controle terug te geven aan de gebruiker.
Tastbare data
Deze ontwerpuitdaging is, omdat het een recent probleen is, nog niet vaak onderzocht. Daarom heb ik de uitdaging vanuit verschillende perspectieven bekeken:
- Data en technologisch perspectief, hoe werkt het nu en waar is een interventie nodig.
- Behoeften en ambities van gebruikers en de maatschappij rond het onderwerp door middel van co-creatie.
- Creativiteit en metaforen voor het creëren van oplossingen die dicht bij de mensen staan.
- Business inclusief Service Design, Trend Forecasting en Backcasting om zo de meeste waarde te creëren voor de maatschappij.
Data is erg abstract, niet alleen voor gebruikers, maar ook voor mij. Hierdoor werd de metaforische ontwerpbenadering de belangrijkste factor in het ontwerpproces. Het begon allemaal bij de metafoor van een deur. Een deur waardoor data het huis verlaat en binnenkomt. Een deur waarvan je in de toekomst hopelijk zelf bepaalt of deze open of dicht staat. In een keer was data niet meer complex, maar tastbaar. En die tastbaarheid bleef een belangrijke kernwaarde in de rest van mijn onderzoek.
Daadkrachtige mens
Uiteindelijk heb ik vijf speculatieve producten ontworpen die laten zien wat voor functies de mens nodig heeft om controle te hebben over data. Heb je het gevoel dat je deze producten al kent?
Dat kan! Het zijn vormen die we kennen, soms zelfs dagelijks gebruiken, maar ze hebben een nieuwe functie gekregen. Ze werken allemaal op een eigen manier, ieder mens heeft tenslotte eigen behoeftes rondom data. Ik stel me een toekomst voor waar we naar een datashop kunnen gaan om datacontrole producten te kopen die bij ons passen en dat we vervolgens een dataloodgieter kunnen bellen bij problemen. Zo worden we weer daadkrachtige mensen die eigen baas zijn.
De vijf producten geven weer welke richting we op moeten gaan. Misschien heb je twijfels of deze producten ooit echt zo zouden kunnen werken, maar het is niet ondenkbaar of onwaarschijnlijk. Deze set is ter inspiratie en een gespreksstarter om de ontwikkeling van producten te laten groeien richting deze behoeftes. Het is belangrijk om de technologie uit te dagen, want technologie moet uiteindelijk het antwoord zijn op een vraag van behoefte van de mens.
De mens centraal
In mijn afstudeerproject heb ik gekeken naar slimme producten, maar dit thema speelt natuurlijk in de hele ontwerpsector. Technologische ontwikkeling gaat snel en heeft veel voordelen, maar het is belangrijk dat wij als ontwerpers een kritische blik blijven houden en vragen stellen over thema’s als ethiek. Systemen, zoals systemen die data verzamelen of AI gebruiken, moeten echt voor de gebruiker werken en niet stiekem, achter je rug om, tegen je. Ik voel me als ontwerper verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat dit dan ook echt gebeurt. Samen met regel en wetgeving vanuit de EU, kunnen ontwerpers zo weer een markt creëren die transparant en eerlijk is.
In een ideale wereld zouden de waardes van alle betrokkenen meer op één lijn liggen om zo conflicten te voorkomen. Daarom is het ook belangrijk dat we de discussie met alle stakeholders blijven openen en faciliteren. Ik vind het belangrijk dat ontwerpers de gebruikers centraal blijven stellen om zo de wereld een beetje menselijk te houden.
Data Door is het afstudeerproject van UX Designer Hanna van Rixtel voor de bachelor Industrial Design aan de TU/e.