Lopen of fietsen naar school is beter voor iedereen
Iedere ochtend is het raak; de verkeerssituatie rondom de basisschool van mijn kinderen is chaotisch en gevaarlijk. En dit blijkt niet de enige basisschool te zijn waar dit probleem speelt. Waarom is dit zo’n hardnekkig probleem? En wat zou het opleveren als alle kinderen lopend of fietsend zouden komen?
Ouders brengen hun kinderen veelal uit veiligheidsoverwegingen per auto naar de basisschool, blijkt uit onderzoek van Veilig Verkeer Nederland. In de auto, is de gedachte, zijn de risico’s minimaal. Maar juist het grote aantal auto's zorgt elke ochtend en middag voor gevaarlijke, onoverzichtelijke situaties. Zo brengt de keuze voor de eigen verkeersveiligheid, de verkeersveiligheid van iedereen in gevaar. Bovendien horen we steeds vaker dat we in een gezondheidscrisis raken, omdat we te weinig bewegen. Ook hierbij helpt het brengen van kinderen met de auto niet. Wat zou het opleveren als alle kinderen vanaf nu lopend of fietsend zouden komen? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat meer kinderen lopend of fietsend komen?
Kiezen voor gemak
Uit onderzoek van Veilig Verkeer Nederland blijkt ook dat 56% van de kinderen wel eens met de auto naar school wordt gebracht en dat zo’n 15% van de kinderen dagelijks met de auto komt. Dit terwijl het merendeel van de kinderen binnen een straal van 3 kilometer van school woont, meestal nog dichterbij. Voor veel van deze kinderen geldt dat lopen of fietsen een alleszins redelijk alternatief is. Uiteraard zijn er mensen voor wie er geen redelijk alternatief is. Maar veel ouders kiezen voor gemak; ze pakken toch al de auto naar het werk, dus waarom niet even een kleine omweg om de kinderen te droppen bij school?
Een veilige route voor iedereen
Als minder mensen de auto nemen, neemt de veiligheid van alle verkeersdeelnemers toe. Ik zie het elke dag gebeuren; auto’s die midden op de weg stoppen om kinderen uit te laten stappen, auto’s die fout parkeren en het zicht belemmeren, en kleine kinderen die daar op hun fietsjes tussendoor laveren. Scholen doen hun best goed gedrag te stimuleren door ouders aan te spreken in een nieuwsbrief of door een onderwijzer toezicht te laten houden op straat. Dat zet helaas geen zoden aan de dijk.
Dagelijkse portie beweging
Niet alleen de verkeersveiligheid neemt toe als meer kinderen lopen of fietsen, het is ook goed voor de gezondheid. Kinderen die lopend of fietsend naar school komen, hebben zonder dat ze het doorhebben al de broodnodige beweging gekregen. Ze ervaren dat bewegen fijn is en ze komen met een fris hoofd de klas binnen. En, zoals hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder zegt, als kinderen bewegen worden ze slimmer; het is goed voor de ontwikkeling van de hersenen.
Bovendien; in de ochtendspits rondom school is de sfeer niet altijd prettig. Mensen zijn gehaast om op tijd op school en werk te zijn, er zijn geïrriteerde blikken over en weer. Terwijl de kinderen die lopend komen, aangeven dat ze het juist zo leuk vinden dat ze onderweg al vriendjes tegenkomen. Dat ouders onderling een praatje maken en dat omwonenden minder overlast ervaren. Meer lopen en fietsen zou de sociale cohesie ten goede komen.
Toch nog eerder op je werk!
En dan heb ik het nog niet over de reductie van CO2-uitstoot die met al die ritjes wordt behaald en over het voordeel dat kinderen al op jonge leeftijd zelfstandig leren deelnemen in het verkeer als ze niet met de auto komen. Bovendien, als de situatie op een gegeven moment dusdanig is geworden dat kinderen veilig naar school kunnen lopen of fietsen, betekent dat ook dat ouders hun kinderen op een stuk jongere leeftijd, misschien wel 2 jaar eerder, zelfstandig naar school durven laten gaan. Dan hoef je dus als ouder niet eens meer mee!
Iedere ouder wil toch het beste voor zijn kind?
De grote vraag is nu natuurlijk; hoe krijgen we de ouders zo ver om hun ochtendroutine aan te passen? Fabrique heeft hier samen met de Gemeente Amsterdam een visie op ontwikkeld; een visie op hoe je die gedragsverandering teweeg kan brengen.
Op de juiste momenten en op de juiste manier vanuit school communiceren zou een begin van de oplossing kunnen zijn. Het helpt wellicht ouders te wijzen op de voordelen, want iedere ouder wil toch het beste voor zijn kind? Ouders die voor hun oudste kind dat bijna 4 jaar wordt een school uitzoeken, moeten de ochtendroutine sowieso veranderen, dus waarom niet meteen een routine ontwerpen waarin ruimte wordt gemaakt voor fietsen of lopen naar school?
Verder kan het helpen een heldere norm te stellen. Bijvoorbeeld, kinderen die binnen een -per school te bepalen- afstand van school wonen komen in principe lopend of fietsend. Als de norm, liefst door meerdere scholen en gemeente, op hetzelfde moment wordt uitgedragen en zichtbaar gemaakt, zet dat de toon. En dus geen Kiss & Ride bij scholen, maar leuke loop- en fietsroutes, bewustwordingsweken aan het begin van het schooljaar en meer fietsrekken op school. De gemeente neemt al allerlei initiatieven om de verkeersveiligheid te vergroten. Wat is er nog meer nodig om de auto in de ban te doen rondom onze basisscholen?
Meer weten over dit project?
Bekijk het project dat we deden met de Gemeente Amsterdam, bekijk onze andere cases over het toepassen van UX in de openbare ruimte of lees meer over onze visie rondom dit thema.