Ontwerpen voor de toekomst (deel 1)

Expert op onbekend terrein

De tijd van op zichzelf staande producten is zo goed als voorbij. We werken aan projecten met verschillende stakeholders en belangen. Het typerende aan een complex probleem is dat dé oplossing niet meer bestaat en dat je vanuit verschillende, soms zelfs concurrerende, aspecten kijkt naar een probleem. Dit zorgt ervoor dat je eigenlijk per dag een andere oplossing kan bedenken die het probleem voor een deel oplost.

Aan ons designers de taak om duidelijkheid te scheppen in deze verwarrende wereld en onze klanten bij de hand te nemen en te begeleiden tijdens deze complexe reis. Aan de ene kant is dat natuurlijk positief, want je krijgt als designer steeds meer de kans om positieve impact te maken met je ontwerpen. Aan de andere kant is het voor jou natuurlijk ook compleet nieuw maar wordt er wel van je verwacht dat je de expert bent.

Keuzes, keuzes, keuzes

Dat heeft tot gevolg dat je als designer al vroeg in je proces substantiële keuzes moet maken. En dat is spannend. Voor mij is dat gevoel een beetje vergelijkbaar met het moment dat ik mijn profiel moest kiezen in de derde klas van het VWO: je hebt nog geen enkel idee en toch moet je al een keuze maken die wel een significante invloed heeft op de rest van je leven. Want waar baseer je je keuzes op? Maak je de juiste keuzes? En vooral, hoe zorg je ervoor dat andere mensen die keuzes begrijpen en het er mee eens zijn?

Omgaan met te veel informatie

Voor mijn afstudeerproject - hoe ziet de apotheek eruit in 2030 - wil ik natuurlijk de juiste keuzes maken. En dat vind ik, als beginnende ontwerper spannend, ik ben bang om de verkeerder keuzes te maken. Daarom ben ik begonnen met zoveel mogelijk informatie te verzamelen, om vervolgens zo goed en zo kwaad als het gaat de beste keuze te maken en te onderbouwen. Voor mijn afstudeeropdracht opereer ik als designer in een complex veld, de informatie komt al snel overal vandaan. Dit maakt het lastig om alles bij te houden en ook te onthouden. Mijn uitdaging: hoe kom ik hieruit?

Designers mindset

Als leerling-designer heb ik een aantal methodes meegekregen die mij enige houvast kunnen bieden tijdens dit proces. En die heb ik dan ook uiteraard gebruikt en het heeft ook daadwerkelijk geholpen. Als designer denk je iteratief en beweeg je constant tussen de informatie en conclusies en vind je eigenlijk steeds meer inzichten die je gebruikt en weer koppelt aan de inzichten die je al had. Je zet het vermogen in om connecties te leggen tussen twee stukjes informatie die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben. En formuleert connecties tussen wat je triggert of inspireert. Ik ben ervan overtuigd dat deze manier van denken leidt tot uitkomsten die verder gaan dan hetgeen dat al gedaan is.

Het probleem is geen gegeven

Toen ik het hier over had met mijn coach wees hij me op de theorie van Donald Schön. Niet dat ik die moest gebruiken, maar dat ik dat aan het doen was. En dat deed me goed, want ik had al eerder over deze man gehoord tijdens mijn studie en hij is een gerenommeerd onderzoeker. Dus ik deed iets goed! In zijn theorie schrijft hij dat als we kijken naar problemen als een gegeven, we de oplossingen halen uit beschikbare middelen die het best aansluiten bij de vooraf vastgestelde doelen. Maar als we ons focussen op het probleem oplossen, vergeten we te kijken naar waar het probleem vandaan komt. De context van het probleem bepaalt de keuzes die gemaakt moeten worden, de uitkomsten die bereikt moeten worden en hoe je er gaat komen. Als je zo bent ingesteld, is iedere ontwerpopdracht uniek en begin je met het definiëren van het probleem en vervolgens hoe je dit vraagstuk gaat aanvliegen.

Reflection-in-action

Wat je dus eigenlijk doet is het volgende: Je leert iets, dan kijk je terug naar wat je al wist en hoe de nieuwe informatie geheel of gedeeltelijk in het plaatje past. Donald Schön noemt deze techniek Reflection-in-action. Een werkwijze die designers van nature hebben, dat zit in ons systeem en in onze denkwijze. Mijn keuzes voor het project waar ik aan werk kan ik dus baseren op de informatie die ik zelf gevonden en verwerkt heb. Een informatie overload is dan ook niet per se een slecht iets, dat betekent gewoon dat je veel informatie hebt om uit te kiezen en om uit te leren. Als je al die informatie hebt verwerkt en je hebt de juiste inzichten, moet je gaan kiezen welke je opvolgt en wat je er mee gaat doen. Ik denk dat we hier prima kunnen vertrouwen op onze intuïtie, omdat we ergens in ons onderbewuste al gaandeweg gereflecteerd hebben op de keuzes en weten welke informatie bepalend gaat zijn voor de rest van het project.

Mijn naam is Xander den Heijer, ik studeer Strategic Product Design aan de TU Delft en ben bezig met mijn afstudeerstage bij Fabrique waarin ik onderzoek doe naar de apotheek van de toekomst. Ik neem je in mijn blogs mee op mijn reis naar 2030 om te laten zien wat ik allemaal ontdek. In mijn volgende artikel neem ik je mee in het onderwerp ‘het definiëren van een nieuwe rol in 2030’. Om hier meer over te leren ga ik nu eerst maar eens bellen met Jeroen van Erp. Wil je me helpen met mijn project? Vul dan mijn enquête in.