Onze highlights van SXSW 2024

Virtual reality opera

Oscar: Wat me het meest is bijgebleven is ‘Songs for a Passerby’, een virtual reality opera geregisseerd door de Nederlandse Celine Daemen. In een grote lege ruimte met niets meer dan een hoogpolig tapijt en een spotlight kreeg ik een VR set op en werd me niets meer verteld dan het licht te volgen. Vergezeld door een hond liep ik door een ietwat dystopische donkere omgeving, waarbij ik op subtiele wijze door het licht aan de hand werd genomen. Heel prettig was dat ik vrij kon rondlopen en me niet belemmerd voelde door fysieke of technische beperkingen. Mede dankzij de afwezigheid van zichtbare UI elementen was dit de eerste keer dat ik mijn omgeving écht vergat en me totaal onderdeel voelde van deze alternatieve wereld. Het was een interessante en bij vlagen enge ervaring, waar je werd geconfronteerd met bizarre situaties, interessante perspectieven, en uiteindelijk ook met jezelf. Aanrader!

Crowd management

Oscar: De manier hoe ze in Austin omgaan met rijen, drukte en bewegwijzering is heel opvallend. Ze lijken crowd-management hier wel echt te hebben uitgespeeld, en dat is nodig ook. De relatief kleine stad moet ineens 400.000 extra bezoekers huisvesten, verplaatsen en vermaken. Bij de grotere sessies in de grotere zalen is er een tweede (gigantische) zaal die bedoeld is om de rij te stallen voordat de volgende sessie begint. Ook de rijen die je op straat ziet worden goed georganiseerd zodat niemand in de weg staat, niemand op straat staat en dat niemand voordringt. Het voelt zo af en toe wat streng en rigide, maar zorgt er ook voor dat alles op rolletjes loopt.

Save the designers!

Anna: Gedurende SXSW verandert down town Austin in een soort festivalterrein; straten worden afgesloten, food-trucks verzamelen zich rondom de congresgebouwen, fietstaxi’s met vrolijke muziek brengen mensen van de ene venue naar de andere, een zelfrijdende delivery-robot rijdt rond en Tesla parkeert nonchalant de Cybertruck “gemaakt voor welke planeet dan ook” aan de kant van de weg. Opvallend in dat geheel was een groepje demonstranten dat af en toe opdook met als boodschap “Save the designers!”; een oproep om toch vooral het ambacht van de ontwerper te blijven waarderen en de ontwerper niet overbodig te laten maken door AI. Het antwoord daarop werd in meerdere sessies gegeven: “Als ontwerper word je niet vervangen door AI. Je wordt vervangen door een ontwerper die gebruik maakt van AI.”

Immersive experiences

Oscar: Dit jaar staat het festival (onofficieel) in het teken van ‘immersive’. Veel verschillende definities en perspectieven bestaan en zijn besproken, en zelfs collega’s Jeroen en Anna hebben in hun praatje het begrip ontleed. Ook de afkorting IX’er was nieuw voor mij, maar wordt hier als algemeen beschouwd en gebruikt. Het nieuwe canvas van immersive is anders dan we gewend zijn op onze 2D schermen, en behoeft daardoor een andere terminologie om er juist over te praten. De mogelijkheden lijken eindeloos en voelen af en toe wat opportunistisch, maar prikkelen zeker met hun visuele spektakel!

Jawel; AI

Oscar: Het programma stond natuurlijk vol met AI, en zelfs in sessies zonder ‘AI’ in de naam werd er aandacht aan besteed. Iets wat me opviel was de urgentie om AI in de juiste context te blijven waarderen. AI heeft de potentie om een holistische entiteit te zijn die zich aanpast aan de context van de vraag. Maar steeds vaker blijkt de AI niet goed te fungeren omdat het niet is afgestemd op de doelgroep of het geografische gebied. Zo werd in een panel met een weerdeskundige aangegeven dat we moeten uitkijken met het uitrollen van AI in andere gebieden dan waar het is getraind. Hier spelen andere contextfactoren waarmee de AI niet bekend is en zal daarom niet juist kunnen voorspellen. Hetzelfde kwam naar boven in een panel over contentmoderatie, waarin het voorbeeld werd aangehaald waar een AI niet effectief bleek omdat het de culturele nuance niet kon doorgronden. Zo is het in Uganda enorm beledigend om iemand een Coca Cola-flesje te noemen vanwege raciale en koloniale ondertonen. Een westerse AI is niet in staat deze haatvolle berichten te filteren en is daarom niet accuraat.

Weten wat er allemaal gezegd is?
Beyond ChatGPT: What Will the Next Generation of AI Bring?
The Future of Content Moderation: Weird Flex But Okay

Overheid en Big Tech

Anna: Margarethe Vestager, de uit Denemarken afkomstige Eurocommissaris voor Mededinging in de Europese Commissie, werd geïnterviewd. Wat een inspirerende vrouw is dat! Ze sprak onder meer over hoe de EU vooroploopt in het reguleren van digitale diensten in Europa, met de invoering van onder meer de Digital Services Act en de Artificial Intelligence Act. Die laatste is deze week aangenomen door de Europese Unie. Hierin zijn regels vastgelegd voor de ontwikkeling, het op de markt brengen en het gebruik van Artificial Intelligence.

Schokkend was een voorbeeld dat Vestager noemde in verband met de regelgeving waar Facebook vanuit de Europese Unie mee te maken heeft. Zo zijn er strengere regels die helpen online kindermisbruik te voorkomen. Facebook voldoet nu aan de regels die daarvoor in Europa gelden, maar buiten Europa doet Facebook alsof zijn neus bloedt, en maakt het vooralsnog niet de aanpassingen die nodig zijn.

De hele sessie terugluisteren?
Featured Session: Technology, Leadership, Geopolitics and the Future

Oude problemen erven

Oscar: Een grote limitatie van AI is dat het werkt met de data waarmee het gevoed wordt. Als de AI niet de juiste data heeft om te leren, zal het leren met een defect. In een paneldiscussie geïnitieerd door Alexandra van Huffelen (staatssecretaris digitalisering) over ethische AI werd verder besproken hoe we oude problemen kunnen erven als we verouderde datasets gebruiken, met als belangrijkste voorbeeld de Nederlandse toeslagenaffaire. Het reguleren van AI wordt daarom belangrijk. Maar AI ontwikkelt zich snel, veel sneller dan wet- en regelgeving. Daarom is het nu ook aan bedrijven om zich actief in te zetten voor het verantwoordelijk ontwikkelen van AI.

De kritische blik op tools en methodes van ontwerpers was een constant aanwezige stem op SXSW. Zo werd in ook design thinking onder de loep genomen. Als we goed kijken zien we dat er verouderde ideeën en vooroordelen verankerd zitten in de methodes en tools die we elke dag gebruiken. Ook de scheve machtsverhouding tussen ontwerper en doelgroep in het ontwerpproces werd aangehaald, en er werd besproken op welke manier we de doelgroep oprecht kunnen betrekken bij het ontwerpproces. Niet alleen als input, maar als beslisser en stakeholder die een belangrijke doorslaggevende rol heeft.

Meer weten over hoe we oude problemen erven?
What The World Needs Is Ethical AI
How Design Thinking Protects White Supremacy

Figma CEO over ontwerpen met AI

Oscar: SXSW gaat natuurlijk over de grote thema’s. Soms zo groot dat ze wat ver van m’n bed voelen. In een live opname van podcastserie Decoder ging Nilay Patel (The Verge) in gesprek met Figma CEO Dylan Field. In dit gesprek werden ook die grote thema’s aangesneden, maar dan allemaal binnen een heel bekend kader: Figma. Op deze manier werd het voor mij concreet en kon ik me een voorstelling maken van hoe de toekomst eruit gaat zien. Zo ziet hij AI als een manier om de drempel te verlagen voor beginnende ontwerpers en een manier om het plafond te verhogen voor experts. Hij ziet het als tool voor de ontwerper, geen vervanger (een veelgehoord sentiment onder AI-opportunisten). Een ander opvallende opmerking vond ik dat hij verwacht dat we een tegenbeweging gaan zien op het gebruik van design systems. Figma heeft groot ingezet op het ondersteunen van design systems en is voorloper op dit gebied. Hij ziet dat er een wens is voor flexibelere systemen die ruimte laten voor meer exploratie en vrijheid.

De hele podcast luister je hier terug:
Why Figma CEO Dylan Field is optimistic about AI and the future of design

Ook de fysieke omgeving krijgt aandacht

Anna: Het is interessant om te zien dat de publieke ruimte hier ook podium krijgt. De directeur van het American Museum of Natural History in New York en de architect die daar recent bijbouw voor heeft ontworpen, Jeanne Gang, deelden het podium en vertelden over hoe ze de drempel zo laag mogelijk maken om het museum te bezoeken. Dat deden ze onder meer door in het museum ruimte te maken voor maatschappelijke activiteiten, zoals het inrichten van de ruimte als stemlokaal tijdens verkiezingen en voor het vaccineren tijdens COVID. Ook in het ontwerp van het gebouw werd de drempel (letterlijk!) verlaagd; de ingang van het museum verhuisde van de eerste verdieping naar de begane grond.

De stad als plek voor biodiversiteit

Anna: De architect Jeanne Gang heeft in haar ontwerpen natuurinclusiviteit hoog in het vaandel. Bij het ontwerp van het museum uitte zich dat nog niet op erg veel vlakken; zij noemde de grote ramen die dusdanig waren uitgevoerd dat ze goed zichtbaar waren voor vogels zodat die zich niet te pletter vliegen. Verder vertelde zij dat steden steeds vaker een oase van biodiversiteit vormen vergeleken met het omliggende land, waar landbouw de boventoon voert.

Wat zou het een verademing zijn als alle Amerikaanse steden alleen al de vierbaanswegen in binnensteden zouden omvormen naar tweebaanswegen; er ontstaat zeeën van ruimte om inderdaad die biodiversiteit te ontwikkelen en steden voor mens en natuur leefbaarder te maken.

Meer over ontwerpen voor de publieke ruimte:
Building Resilient Public Spaces in a Time of Crisis

‘Car Free Olympics’

Anna: Gelukkig zijn in navolging van Europa ook in de VS steeds meer steden bezig met vergroenen en het verbeteren van het openbaar vervoer. In een sessie over the future of mobility, vertelde iemand van de Public Transport Authority van Los Angeles over de ambitie die de stad heeft om in 2028, wanneer in LA de Olympische Spelen plaatsvinden, “Car Free Olympics” te bewerkstelligen. De verkeersinfrastructuur van LA gaat op de schop, er komen “bus-only” rijbanen en vooral veel mobility hubs, waar deelmobiliteit de standaard wordt.

Meer weten? Luister het hele gesprek hier terug:
Accelerating into Tomorrow: What's Next for Urban Mobility?